İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT), ABD Başkanı Donald Trump’ın, “Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıma ve ABD Büyükelçiliğini Tel Aviv’den Kudüs’e taşıma” planını açıklamasının ardından, Dönem Başkanı Türkiye’nin çağrısı üzerine 13 Aralık 2017’de İstanbul’da olağanüstü toplandı.
Lütfi Kırdar Uluslararası Kongre ve Sergi Sarayı’nda 50’den fazla ülkenin katılımıyla düzenlenen zirvede, 18 ülke en üst düzeyde temsil edildi.
İİT üyesi ülkelerin zirve bildirisinde, Doğu Kudüs Filistin devletinin başkenti ilan edildi. İslam ülkeleri, bütün devletleri, Filistin’in ve Doğu Kudüs’ün onun işgal altındaki başkenti olduğunu tanımaya davet etti.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, zirvenin ardından Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ve İİT Genel Sekreteri Yusuf bin Ahmed el-Useymin ile düzenlediği ortak basın toplantısında, “Biz, bugün Kudüs’ü Filistin’in başkenti olarak tanıdığımızı ilan ettik. Artık bizim nazarımızda Filistin devletinin başkenti Kudüs’tür ve öyle kalacaktır.” ifadesini kullandı.
Erdoğan, “Amerika’nın artık İsrail-Filistin arasında ara buluculuk yapması diye bir şey söz konusu olamaz. Bu süreç artık bitmiştir.” açıklamasını yaptı.
TBMM Genel Kurulunda da 14 Aralık’ta AK Parti, CHP ve MHP gruplarının imza koyduğu bildiri okundu. Bildiride tüm devletler, Doğu Kudüs’ü Bağımsız Filistin’in başkenti olarak tanımaya davet edildi.
Mevlana, ölüm “vuslat” törenleriyle anılıyor
Fikirleriyle insanlığa ışık tutan Mevlana Celaleddin-i Rumi, 17 Aralık 1273’te vefat etti. Mevlana, ölüm gününü “düğün gecesi” anlamına gelen “Şebiarus” diye tanımlamıştı.
Mevlana Celaleddin-i Rumi, 30 Eylül 1207’de Horasan’ın Belh şehrinde doğdu.
Karaman’a 1222’de gelen Mevlana, yaşamını “Hamdım, piştim, yandım” sözleriyle özetledi. Tasavvuf dünyasında şiirleri ve düşünceleriyle çığır açan Mevlana, insanlığa şöyle seslendi:
“Gel, gel, ne olursan ol yine gel/ İster kafir, ister Mecusi/ İster puta tapan ol yine gel/ Bizim dergahımız, ümitsizlik dergahı değildir/ Yüz kere tövbeni bozmuş olsan da yine gel.”
Mevlana, ölüm gününü yeniden doğuş olarak kabul etti. Allah’a kavuşacağı için ölüm gününü “düğün gecesi” anlamına gelen “Şebiarus” diye tanımlayan Mevlana, 17 Aralık 1273’te vefat etti.
Mevlana, ölüm yıl dönümlerinde “vuslat” törenleriyle anılıyor.
Belli başlı öteki olaylar
11 Aralık
1843- Verem ve kolera hastalıklarını keşfeden Alman doktor Robert Koch doğdu.
1930- Bank of the United States, ekonomik kriz nedeniyle kapılarını kapattı.
1936- İngiltere Kralı VIII. Edward, sevgilisi Madam Simpson uğruna tahtını terk etti. Üç ay önce 4-6 Eylül’de İstanbul’a gelen VIII. Edward, Atatürk’ün konuğu olmuştu.
1938- Sivas-Erzincan demir yolu açıldı.
1942- Çorum’da 5,9 büyüklüğündeki depremde 25 kişi öldü, 589 ev yıkıldı.
1951- Kurtuluş Savaşı komutanlarından Orgeneral Mustafa Muğlalı vefat etti.
1953- Hürriyet gazetesinin kurucusu Sedat Simavi, İstanbul’da hayatını kaybetti.
1962- MGK Genel Sekreterliği kuruldu.
1975- Yazar Hüseyin Nihal Atsız, 70 yaşında İstanbul’da yaşamını yitirdi.
1987- Sinema ve tiyatro sanatçısı Adile Naşit, 57 yaşında hayatını kaybetti.
1993- Türkiye’nin Bağdat Büyükelçiliği İdare Ataşesi Çağlar Yücel, aracında uğradığı silahlı saldırı sonucu hayatını kaybetti.
2007- Vakko’nun kurucusu iş adamı Vitali Hakko, 94 yaşında İstanbul’da vefat etti.
2009- Anayasa Mahkemesi, Demokratik Toplum Partisi’nin (DTP) “devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğüne aykırı nitelikteki fiillerin işlendiği bir odak haline geldiği” gerekçesiyle kapatılmasına karar verdi.
2010- Anayasa değişikliği kapsamında HSYK’yi yeniden yapılandıran tasarı yasalaştı.
2016- Mısır’ın başkenti Kahire’de Kıptilere ait katedral yakınlarındaki patlamada 25 kişi öldü, 49 kişi yaralandı.
2017- Türkiye, Karadağ’da düzenlenen Ümit, Genç ve 21 Yaş Altı Balkan Karate Şampiyonası’nda 20 madalya kazanarak, takım halinde şampiyon oldu.
12 Aralık
1900- Norveçli Johann Waaler, “kağıt tutacağının (ataş)” patentini aldı.
1901- İtalyan mucit Guglielmo Marconi, telsiz telgraf sistemini geliştirdi ve İngiltere’den Atlantik aşırı ilk mesajını gönderdi.
1923- TBMM, 15 Mayıs 1919 ile 1 Kasım 1923 arasında üstün hizmet gösterenlere İstiklal Madalyası verilmesini kararlaştırdı.
1940- Salvador gemisi, Silivri önlerinde battı. Bulgaristan’dan Filistin’e gittiği açıklanan gemideki 352 Musevi yolcunun 230’u boğuldu.
1949- TBMM, Türkiye’nin Avrupa Konseyine katılmasını onayladı.
1966- Yönetmen Metin Erksan’ın Fakir Baykurt’un romanından sinemaya uyarladığı “Yılanların Öcü” adlı film, Tunus’ta düzenlenen Kartaca Film Festivali’nde altın madalya kazandı.
1991- Endonezya’daki depremde 1500 kişi hayatını kaybetti.
2000- Etiyopya ile Eritre arasında iki yıl süren savaşa son veren barış anlaşması Cezayir’de imzalandı.
2003- Azerbaycan’ın eski Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev, tedavi gördüğü ABD’de vefat etti.
2004- Fatih Akın’ın filmi “Duvara Karşı”, Avrupa Sinema Akademisince verilen 2004 Avrupa En İyi Film Ödülü’nü kazandı.
2008- Eski Rum yönetimi lideri Tasos Papadopulos, akciğer kanserinden hayatını kaybetti.
2010- Türk Halk Müziği sanatçısı Abdurrahman Kızılay, 60 yaşında vefat etti.
2012- Adli Tıp Kurumu, 8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal’ın ölümüyle ilgili raporunu tamamladı ve Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına gönderdi. Rapora göre, Özal’ın naaşında “kadmiyum ve DDT” bulgusuna rastlandı ancak ölümün bu zehirlerden kaynaklanıp kaynaklanmadığı tespit edilemedi.
2013- AK Parti Bursa Milletvekili Canan Candemir Çelik, TODAİE bütçesi üzerinde yaptığı konuşmayla TBMM Genel Kurulu kürsüsünden başörtüsüyle hitap eden ilk milletvekili oldu.
2013- Bangladeş’te Cemaat-i İslami Partisi Genel Sekreter Yardımcısı Abdülkadir Molla, 1971’deki Pakistan Savaşı sırasında insanlığa karşı suç işlediği gerekçesiyle idam edildi.
2015- İklim değişikliğini önlemek için hazırlanan Paris Anlaşması, 21. BM İklim Değişikliği Taraflar Konferansı’na katılan ülkeler tarafından kabul edildi.
2015- Türkiye Yüzme Federasyonunun seçme yarışlarında erkeklerde Fenerbahçeli sporcu İlya Atasaray, 1991’den bu yana Derya Büyükuncu’ya ait Türkiye rekorunu kırdı. Atasaray, 56,98’lik derecesiyle, 57,21 ile Büyükuncu’ya ait 24 yıllık rekorun yeni sahibi oldu.
2015- Keman virtüözü ve Çigan müziğinin öncülerinden Suphi Vural Doğu, kalp rahatsızlığı nedeniyle 77 yaşında Muğla’nın Marmaris ilçesinde yaşamını yitirdi.
2019- ABD Senatosu, 1915 Ermeni olaylarını “soykırım” olarak tanıyan karar tasarısını kabul etti.
2021- Türkiye’de, Kovid-19’un Omicron varyantına ilişkin ilk vaka tespit edildi.
13 Aralık
1522- Kanuni, Rodos’un teslimini istedi.
1754- Sultan I. Mahmud vefat etti.
1789- Fransa’da Ulusal Muhafız Birliği (National Guard) kuruldu.
1914- Mesudiye zırhlısı, Çanakkale’de bir İngiliz denizaltısı tarafından batırıldı.
1945- Filarmoni Derneği, İstanbul’da ilk konserini verdi.
1949- İsrail, Kudüs’ü başkent ilan etti. Arap-İsrail Savaşı’ndan sonra, Eski Kent ve Doğu Kudüs Ürdün’de, Batı Kudüs de İsrail’de kaldı. Kent, BM kararlarına göre “uluslararası kent” ilan edilmişti.
1957- İran’daki depremde 2 bin kişi hayatını kaybetti.
1960- Fransa Cumhurbaşkanı Charles de Gaulle’ün Cezayir ziyareti olaylı geçti. Fransız milliyetçilerinin çıkardığı olaylarda 123 kişi hayatını kaybetti.
1974- Anadolu Ajansı TAŞ’ın kurucuları arasında ve ilk yönetim kurulunda üye olarak yer alan romancı, gazeteci, siyaset adamı Yakup Kadri Karaosmanoğlu, AA Yönetim Kurulu Başkanlığını yürütürken, Ankara’da 85 yaşında vefat etti.
1977- Öykücü ve romancı Oğuz Atay, İstanbul’da 43 yaşında hayata veda etti.
1979- Şair ve yazar Behçet Necatigil, 63 yaşında İstanbul’da hayatını kaybetti.
1995- Avrupa Parlamentosu, Türkiye ile imzalanan Gümrük Birliği anlaşmasını onayladı.
1998- İtalya’da düzenlenen 5. Avrupa Kros Şampiyonası’nda Türk Genç Bayan Milli Takımı şampiyon oldu.
2013- Tiyatro ve seslendirme sanatçısı Zafer Önen, İstanbul’da 92 yaşında vefat etti.
2014- ABD Kongresi, Kürdistan Demokrat Partisi ve Kürdistan Yurtseverler Birliğini “üçüncü sınıf terör örgütleri listesinden” çıkardı.
2015- Rusya’nın Voronej şehrinde bir ruh ve sinir hastalıkları hastanesinde çıkan yangında 23 kişi öldü.
2016- Türkiye’nin ara buluculuğuyla, rejim güçlerinin kuşatmasında sıkışan on binlerce sivil ve silahlı muhalifin Halep’ten ayrılması için anlaşma sağlandı. Rejim yanlısı yabancı teröristler ile Esed güçlerinin kuşatmasındaki Halep’in doğusundan yola çıkan 20 otobüslük ilk tahliye konvoyu, muhaliflerin kontrolündeki bölgeye ulaştı.
2017- İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT), ABD Başkanı Donald Trump’ın, “Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıma ve ABD Büyükelçiliğini Tel Aviv’den Kudüs’e taşıma” planını açıklamasının ardından, Dönem Başkanı Türkiye’nin çağrısı üzerine İstanbul’da olağanüstü toplandı.
2020 – Türkiye’den kaçak yollarla İsrail’e götürülerek satılan, uzmanlarca MS 3. yüzyıla tarihlendirilen Kybele heykeli, yaklaşık 60 yılın ardından Türkiye’ye geri getirildi.
2021- İngiltere’de Kovid-19’un Omicron varyantına yakalanan hastalar arasında ilk can kaybı yaşandı.
14 Aralık
1503- Fransız astrolog ve fizikçi Nostradamus (Michel de Nostredame) doğdu.
1799- ABD’nin kurucusu ve ilk başkanı George Washington öldü.
1900- Bilim adamı Max Planck, kuantum teorisini Berlin Fizik Birliğinde sundu.
1911- Güney kutbunu keşfetmek için bir yıl boyunca hazırlıklar yapan Norveçli kaşif Ronald Amundsen, bu bölgeye ulaştı.
1939- Sovyetler Birliği, Milletler Cemiyeti üyeliğinden çıkarıldı.
1967- Yunanistan Kralı Konstantin’in cuntaya karşı darbe girişimi başarısız oldu. Albaylar Cuntası iktidarı sürdü. Kral, ülkesini terk etmek zorunda kaldı.
1981- İsrail, Suriye’nin kontrolündeki Golan Tepeleri’ni ilhak etti. İsrail Parlamentosu, Golan Tepeleri’nin ilhakını bir günde onayladı.
1989- Şili’de ilk demokratik seçimler yapıldı.
1995- Bosna’da barış için anlaşmaya varıldı.
2002- Çankırı’da Vali Ayhan Çevik’e bombalı saldırıya karışmaktan aranan terör örgütü TKP-ML-TİKKO üyesi Selma Korkut, Sivas’ta emniyet güçlerine teslim oldu.
2003- Bestekar udi İrfan Özbakır öldü.
2003- Devrik Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin, doğum yeri Tikrit’e 20 kilometre uzaklıktaki El Dor kasabasında bir sığınakta ABD birliklerince yakalandı.
2005- Kuş gribi vakalarının ardından 14 Ekim’de yasaklanan kanatlı yaban hayvanlarının avı serbest bırakıldı.
2008- Iraklı gazeteci Muntazır El Zeydi, Irak’a sürpriz ziyarette bulunan ABD Başkanı George W. Bush’a, Irak Başbakanı Nuri El Maliki ile düzenlediği basın toplantısı sırasında ayakkabılarını fırlattı.
2012- ABD’nin Connecticut eyaletindeki Newtown kentinde, 20 yaşındaki Adam Lanza, annesini öldürdükten sonra Sandy Hook İlkokulunu bastı, 20’si çocuk 26 kişiyi katletti.
2013- 27 Mayıs darbesi döneminde Demokrat Partililerin yargılandığı Yassıada’nın adı, “Demokrasi ve Özgürlükler Adası” olarak değiştirildi.
2015- Filipinler’i etkisi altına alan, “Nona” olarak da bilinen “Melor” tayfunu nedeniyle yaklaşık 725 bin kişinin tahliye edildiği bildirildi.
2015- Uzun yıllar Sarıyer, Trabzonspor, Fenerbahçe ve Karabükspor formalarını giyen eski futbolcu Eyüp Odabaşı hayatını kaybetti.
2017- TBMM Genel Kurulunda, AK Parti, CHP ve MHP gruplarının imza koyduğu bildiriyle tüm devletler, Doğu Kudüs’ü Bağımsız Filistin devletinin başkenti olarak tanımaya davet edildi.
2018- ABD Temsilciler Meclisi, Myanmar Ordusu tarafından Arakanlı Müslümanlara yapılan saldırıları “soykırım” olarak tanıyan yasa tasarısını kabul etti.
2019- TBMM’nin, ABD Senatosunun “Ermeni kararı”nın kınanması, reddedilmesi ve yok hükmünde sayılmasına dair kararı, Resmi Gazete’de yayımlandı.
2021- Dünyada nesli tükenme riskiyle karşı karşıya olan leopar, Doğu Anadolu’da görüntülendi.
2022- Türkiye’nin iklim değişikliği ile mücadele ve sürdürülebilir kalkınma planları kapsamında sunduğu “sıfır atık” kararı BM Genel Kurulunda kabul edildi.
15 Aralık
1574- II. Sultan Selim vefat etti.
1840- Napolyon Bonapart’ın kalıntıları, St. Helena Adası’ndan Paris’e getirilerek, Invalides’e gömüldü.
1890- Amerikan yerli kabilelerinden Titan Dakotaları’nın şefi “Oturan Boğa (Tatanka İyotake)”, ABD’nin harekete geçirdiği yerel polis ve askerler tarafından öldürüldü.
1936- Ankara’da 19 Mayıs Stadyumu, Başbakan İsmet İnönü’nün söyleviyle açıldı.
1948- Fransa, ilk nükleer reaktörün kuruluş çalışmalarına başladı.
1948- TBMM’de Sivas Kongresi’ne Seçilen Temsil Heyeti Üyeleriyle TBMM’nin Birinci Döneminde Bulunan Üyelere Vatani Hizmet Tertibinden Aylık Bağlanması Hakkında Kanun kabul edildi.
1954- Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı kuruldu.
1957- Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, Yunanistan’ın Kıbrıs tezini reddetti.
1960- Erzurum’da radyo istasyonu açıldı.
1986- Olimpiyat şampiyonu halterci Naim Süleymanoğlu, Türk vatandaşı oldu.
1987- Cumhuriyet tarihinde dolar, resmen ilk kez dört haneli rakama ulaştı. Merkez Bankası doların satış kurunu 1300 liraya yükseltti.
1992- TRT’nin kurucularından ve ilk Genel Müdürü Adnan Öztrak öldü.
2006- II. Dünya Savaşı’nda yenilgiye uğrayan Japonya’nın 1945’ten sonra ilk kez resmen savunma bakanlığı oldu.
2011- ABD Savunma Bakanı Leon Panetta, Bağdat’taki en büyük Amerikan üssünde yapılan törende 2003’ten bu yana devam eden Irak savaşının bittiğini ilan etti.
2011- “Kurtlar Vadisi” adlı televizyon dizisindeki “Halo Dayı” karakteriyle hafızalara kazınan tiyatro sanatçısı Sönmez Atasoy, hayatını kaybetti.
2013- Türkmenistan’da ilk defa çok partili seçim yapıldı. Seçime ülke genelinde yüzde 91,3 katılım sağlandı.
2014- UEFA, Fenerbahçe ve Trabzonspor’un birbirleri hakkında yaptıkları şikayet başvurularını reddetti.
2015- Suudi Arabistan’da bir araya gelen 34 İslam ülkesinin temsilcileri, teröre karşı koalisyon oluşturdu.
2015- Faizsiz Finans Koordinasyon Kurulu oluşturulmasına ilişkin Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık Genelgesi, Resmi Gazete’de yayımlandı.
16 Aralık
1474- Türk astronom ve matematikçi Ali Kuşçu, İstanbul’da öldü.
1724- Türkiye’de ilk kitap (Vankulu Lügati) basıldı.
1770- Alman besteci Ludwig van Beethoven doğdu.
1918- Giresun’da “Işık” adlı milli gazete çıkarılmaya başlandı.
1920- Çin’in kuzeybatısındaki Ganzu eyaletinde 8,6 büyüklüğündeki depremde 100 bin kişi öldü.
1925- Milletler Cemiyeti Konseyi, daha önce saptanan “Brüksel Hattı”nı Türkiye-Irak sürekli sınırı olarak kabul etti. Bu karar uyarınca Musul, Irak’ta kaldı.
1932- Samsun-Sivas demir yolu hattı işletmeye açıldı.
1949- Ahmet Sukarno, Endonezya’nın ilk cumhurbaşkanı oldu.
1956- Basın Yayın Genel Müdürlüğü Cumhurbaşkanlığı Katipliği yapan, mizah yazarı, romancı, gazeteci Ercüment Ekrem Talu, 68 yaşında İstanbul’da öldü.
1969- İstanbul Boğaz Köprüsü 303 milyar liraya ihale edildi.
1996- Kerkük Yumurtalık Boru Hattı yeniden açıldı.
1998- IV. Ulusal Yayın Kongresi, Ankara’da çalışmalarına başladı.
2010- “Pembe Panter” ve “102” gibi filmlere imza atan yönetmen Blake Edwards, 88 yaşında hayatını kaybetti.
2014- Pakistan’ın Peşaver kentinde Pakistan Talibanı mensupları, bir okula baskın düzenleyerek öğrenci ve öğretmenlerden oluşan 148 kişiyi katletti, 142 kişi yaralandı.
2016- İstanbul Atatürk Havalimanı’ndan yurt dışına çıkmak isterken yakalanan, terör örgütü KCK’nin sözde Türkiye sorumlusu olduğu belirtilen Sara Aktaş tutuklandı.
2021- Asgari ücretten alınan gelir vergisi ile damga vergisi kaldırıldı.
17 Aralık
1273- Mevlana Celaleddin-i Rumi vefat etti.
1399- Avrupa’ya Moğol istilası başladı.
1777- Fransa, Amerika’nın bağımsızlığını kabul etti.
1830- Güney Amerikalı direnişçi Simon Bolivar öldü.
1903- Wright kardeşler ilk uçuşu gerçekleştirdi.
1908- İttihat ve Terakki Cemiyeti, II. Meşrutiyet’in ilanından sonra İttihat ve Terakki Fırkası adını aldı.
1918- Fransız askerleri denizden Mersin’e çıkarma yapmaya başladı. Mersin, Tarsus, Adana, Ceyhan, Misis ve Toprakkale işgal edildi.
1926- Uşak Şeker Fabrikası açıldı.
1930- Serbest Cumhuriyet Fırkası kendini feshetti.
1934- Kasım 1934 tarihli kanun ile “Kemal” öz adlı Türkiye Cumhurbaşkanı’na verilen “Atatürk” soyadının veya bunun başına ve sonuna söz konarak yapılan adların hiçbir kimse tarafından öz ve soyadı olarak alınamayacağına dair kanun, TBMM’de kabul edildi.
1981- Kızıl Tugaylar terör örgütü, İtalya’daki en yüksek rütbeli NATO askeri General James Dozier’i kaçırdı.
1997- İsmail Alptekin başkanlığında Fazilet Partisi kuruldu.
2004- AB, Türkiye ile 3 Ekim 2005’te müzakerelere başlama kararı aldı.
2004- Irak’ın Musul kenti yakınlarında uğradıkları silahlı saldırı sonucu 5 Türk güvenlik görevlisi şehit oldu.
2009- Tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu, yönetmen Ali Taygun vefat etti.
2016- Kayseri Komando Tugay Komutanlığından izne çıkan er ve erbaşları taşıyan özel halk otobüsüne yönelik bombalı araç saldırısında 14 asker şehit oldu, 48’i asker 56 kişi yaralandı.
2016- Dalış rekortmeni milli sporcu Derya Can, değişken ağırlıklı paletli dalış kategorisinde 111 metreye dalarak dünya rekoru kırdı.
2017- İsrail polisi eşliğindeki 104 fanatik Yahudi, Mescid-i Aksa’ya baskın düzenledi.
2019- Türkiye’nin “WASP-52” kodlu yıldızına “Anadolu”, yörüngesindeki “WASP-52B” kodlu ötegezegene ise “Göktürk” adı verildi.
2022- Türkiye’nin ev sahipliğinde Antalya’da gerçekleştirilen 2022 Uluslararası Voleybol Federasyonu (FIVB) Kadınlar Kulüpler Dünya Şampiyonası’nda VakıfBank, Prosecco DOC Imoco Volley’e 3-1 yenilerek ikinci oldu.
